Το Λαζαροσαββάτο οι νοικοκυρές, κατά το έθιμο ζυμώνουν ειδικά ψωμάκια, τα «Λαζαράκια», στα οποία δίνουν το σχήμα ανθρώπου, σπαργανωμένου, όπως ακριβώς παριστάνεται ο Λάζαρος στις αγιογραφίες. Τα «Λαζαράκια» ή «Λαζάρηδες» ή «Λαζαρούδια» είναι μικρά νηστίσιμα ψωμάκια, τα οποία προσφέρουν το Λαζαροσάββατο.

Ένα από τα σπάνια έθιμα της Κρήτης, μια τιμή στους νεκρούς, μια παράδοση που συνεχίζεται μέχρι σήμερα στα Ανώγεια, είναι «Ο Λάζαρος των Ανωγείων». Οι νοικοκυρές ζυμώνουν ένα ειδικό ψωμί (άρτο), στην επιφάνεια του ψωμιού τοποθετούν ένα σταυρό από ζύμη και ένα ματσάκι από αρωματικά και λουλούδια. Επίσης αναγράφουν το όνομα ή τα αρχικά του αγαπημένου τους προσώπου.

Το ψωμί το πάνε το πρωί του Λαζαροσαββάτου στην εκκλησία και το απόγευμα ο ιερέας το κόβει σε κομμάτια και το προσφέρει στους πιστούς.

Υλικά:

προζύμι ή 3 φακελάκια μαγιά ή 75 γρ. νωπή

4 φλιτζάνια αλεύρι για όλες τις χρήσεις

2 φλιτζάνια σταρένιο αλεύρι

1 φλιτζάνι ζάχαρη

1 φλιτζάνι ελαιόλαδο

1 με 1 ½ φλιτζάνι χλιαρό νερό

γαρίφαλα ολόκληρα για τα ματάκια

Υλικά για τη γέμιση:

2 κ.γ. κανέλα σε σκόνη

2 κούπες καρύδια

2 κούπες σταφίδες

Διαδικασία:

Βήμα 1ο Αποβραδίς βάζουμε σε νερό τις σταφίδες, την άλλη μέρα τις βάζουμε σε σουρωτήρι και τις αφήνουμε να στραγγίξουν. Αλέθουμε τα καρύδια και τις σταφίδες, τα ανακατεύουμε σε μπολ, προσθέτουμε και την κανέλα, ανακατεύουμε και βάζουμε το μπολ στο ψυγείο.

Βήμα 2ο Σε μια *λεκανίδα βάζουμε το χλιαρό γάλα, προσθέτουμε και τη μαγιά, ανακατεύουμε για να διαλυθεί η μαγιά, βάζουμε και λίγο αλεύρι, δημιουργώντας ένα χυλό. Σκεπάζουμε με πανί και αφήνουμε 10 λεπτά.

Βήμα 3ο Στη συνέχεια ρίχνουμε το αλεύρι λίγο-λίγο και τα υπόλοιπα υλικά. Ζυμώνουμε, αν χρειαστεί νερό, βρέχουμε τα χέρια μας με ελαιόλαδο και συνεχίζουμε να ζυμώνουμε μέχρι να γίνει η ζύμη απαλή. Αφήνουμε τη ζύμη να "ξεκουραστεί" και να φουσκώσει, σκεπασμένη με μία πετσέτα, περίπου μία ώρα.

Βήμα 4ο Αφού φουσκώσει η ζύμη, την χωρίζουμε σε ίσα κομμάτια και πλάθουμε μικρές μπαλίτσες , 50 γρ. για το σώμα και 10 γρ. για τα χεράκια. Τοποθετούμε τις μπαλίτσες πάνω σε καθαρή πετσέτα και τις σκεπάζουμε.

Βήμα 5ο Πιέζουμε ελαφρώς το μπαλάκι ζύμης και το ανοίγουμε σε μακρόστενο σχήμα. Έπειτα, το γεμίζουμε με δυο κουταλάκια του γλυκού γέμιση (σταφιδοκάρυδο) κλείνουμε πιέζοντας απαλά τη ζύμη για να σκεπαστεί η γέμιση και στρογγυλεύουμε όσο μπορούμε τις άκρες.

Πλάθουμε ένα λεπτό κορδόνι το μπαλάκι για τα χεράκια, το περνάμε χιαστί από την πίσω μεριά ( τη μεριά που κλείσαμε τη ζύμη) και καταλήγει σε σχήμα Χ μπροστά, για μάτια και μύτη βάζουμε γαρύφαλλα.

Τοποθετούμε τα «Λαζαράκια» σε λαμαρίνα με λαδόκολλα (φροντίζουμε να έχουν απόσταση μεταξύ τους) και τα σκεπάζουμε για να φουσκώσουν, περίπου δύο ώρες.

Τα ψήνουμε στους 160ο για 20 λεπτά, μέχρι να ροδίσουν.

Λένα Ηγουμενάκη

Πρόεδρος του συλλόγου Φεστιβάλ Κρητικής Κουζίνας